Thượng viện Mỹ đạt thỏa thuận quan trọng, chính phủ mở cửa lại sau 40 ngày lịch sử?

Sau 40 ngày bế tắc, một thỏa thuận lịch sử đã được ký kết, hứa hẹn đưa hàng trăm nghìn công chức trở lại làm việc và khôi phục các dịch vụ thiết yếu cho người dân.

Tòa nhà Quốc hội Mỹ ở thủ đô Washington - Nguồn: Reuters

Sáng ngày 10/11/2025 (theo giờ Việt Nam), Thượng viện Hoa Kỳ đã đạt được một thỏa thuận lịch sử, chính thức thông qua dự luật chi tiêu nhằm chấm dứt cuộc đóng cửa chính phủ kéo dài 40 ngày - cuộc khủng hoảng dài nhất trong lịch sử nước Mỹ. Bước ngoặt quan trọng này diễn ra sau khi ít nhất 8 Thượng nghị sĩ Đảng Dân chủ tuyên bố ủng hộ và bỏ phiếu thuận cho dự luật do đa số Cộng hòa đề xuất, phá vỡ thế bế tắc kéo dài hơn một tháng qua.

Thỏa thuận được ký kết sau những giờ phút căng thẳng

Theo các hãng thông tấn quốc tế, cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện diễn ra trong không khí căng thẳng khi các Thượng nghị sĩ tranh luận cho đến những phút cuối cùng. Kết quả cuối cùng đã chứng kiến 56 Thượng nghị sĩ bỏ phiếu thuận, trong đó có 8 thành viên Dân chủ, vượt xa mức yêu cầu 60 phiếu để thông qua dự luật.

Thỏa thuận này là thành quả của cuộc đàm phán do một nhóm các Thượng nghị sĩ ôn hòa thuộc cả hai đảng dẫn đầu, bao gồm Angus King, Jeanne Shaheen và Maggie Hassan. Đổi lại cho việc ủng hộ mở cửa chính phủ, Lãnh đạo Đa số Thượng viện John Thune đã cam kết tổ chức một cuộc bỏ phiếu riêng về việc gia hạn các trợ cấp chăm sóc sức khỏe theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng (Affordable Care Act) trước tuần thứ hai của tháng 12.

Tổng thống Donald Trump, trong một phát biểu ngắn bên ngoài Nhà Trắng, cho biết: “Trông có vẻ như chúng ta sắp kết thúc đợt đóng cửa chính phủ, mọi người sẽ sớm biết thôi”.

Bối cảnh của cuộc khủng hoảng kéo dài 40 ngày

Cuộc đóng cửa chính phủ bắt đầu từ ngày 1/10/2025, khi Quốc hội Mỹ không thể thông qua luật ngân sách cho năm tài khóa 2026. Nguyên nhân chính dẫn đến bế tắc là sự bất đồng giữa hai đảng về việc gia hạn các khoản trợ cấp bảo hiểm y tế theo Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng.

Đảng Dân chủ kiên quyết yêu cầu gia hạn các trợ cấp này, vốn đã giúp giảm đáng kể phí bảo hiểm cho hơn 20 triệu người Mỹ. Trong khi đó, đảng Cộng hòa khẳng định chỉ thảo luận về vấn đề chăm sóc sức khỏe sau khi chính phủ mở cửa trở lại.

Cuộc khủng hoảng kéo dài đã gây ra những hậu quả nghiêm trọng: khoảng 900.000 nhân viên liên bang bị cho tạm nghỉ không lương và hơn 1.4 triệu người khác phải tiếp tục làm việc mà không được trả lương. Hàng loạt dịch vụ công bị gián đoạn, các chương trình hỗ trợ lương thực cho hàng chục triệu người Mỹ bị đe dọa cắt giảm.

Đặc biệt, tình trạng thiếu nhân viên kiểm soát không lưu đã dẫn đến việc hủy chuyến của 2.300 chuyến bay và hơn 8.000 chuyến khác bị hoãn chỉ trong ngày 9/11, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ thống giao thông toàn quốc.

Các phát biểu đáng chú ý xung quanh thỏa thuận

Phản ứng trước thỏa thuận, Lãnh đạo Thiểu số Thượng viện Chuck Schumer cho biết ông sẽ bỏ phiếu chống, đồng thời nhấn mạnh: “Nước Mỹ đang ở giữa một cuộc khủng hoảng chăm sóc sức khỏe do đảng Cộng hòa tạo ra”.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Richard Blumenthal (Đảng Dân chủ) bày tỏ sự thận trọng: “Tôi không sẵn sàng chấp nhận một lời hứa mơ hồ về một cuộc bỏ phiếu vào thời điểm không xác định, về một biện pháp không xác định nhằm gia hạn các khoản tín dụng thuế chăm sóc sức khỏe”.

Về phía đảng Cộng hòa, Thượng nghị sĩ Thom Tillis nhận định chính những tác động ngày càng nghiêm trọng của cuộc đóng cửa đã thúc đẩy Thượng viện hướng tới một thỏa thuận: “Nhiệt độ giảm xuống, áp suất khí quyển bên ngoài tăng lên và đột nhiên mọi thứ trông như sẽ sắp đâu vào đấy”.

Lộ trình phía trước

Mặc dù đã vượt qua trở ngại lớn nhất tại Thượng viện, thỏa thuận vẫn cần được Hạ viện thông qua trước khi được chuyển đến bàn của Tổng thống Trump để ký thành luật. Quá trình này có thể kéo dài vài ngày, đặc biệt khi một số nghị sĩ Hạ viện đã bày tỏ sự phản đối.

Theo các điều khoản của thỏa thuận, dự luật sẽ bao gồm một biện pháp ngân sách tạm thời để mở cửa chính phủ đến ngày 31/1/2026, đồng thời khôi phục toàn bộ các thông báo sa thải nhân viên liên bang được đưa ra trong thời gian đóng cửa . Gói này cũng sẽ tài trợ đầy đủ cho một số cơ quan như ngành nông nghiệp và chi nhánh lập pháp cho đến hết năm tài khóa.

Khi thỏa thuận được thực thi, hàng trăm nghìn công chức liên bang sẽ sớm trở lại làm việc, các dịch vụ công thiết yếu sẽ dần được khôi phục, chấm dứt một chương đen tối trong lịch sử chính trị Hoa Kỳ.