BoE giữa bão tranh luận: Cắt lãi suất 0.25% có phải liều thuốc hiệu quả cho nền kinh tế Anh?

Cuộc họp chính sách cuối năm của Ngân hàng Anh (BoE) vào ngày 18/12/2025 đang được dự báo sẽ đi vào lịch sử với một cuộc bỏ phiếu “cân não”. Mặc dù thị trường tin chắc đến 90% về một đợt cắt giảm lãi suất từ 4% xuống 3.75%, nhưng đằng sau đó là cuộc “nội chiến” căng thẳng trong Ủy ban Chính sách Tiền tệ (MPC) và một nền kinh tế với những tín hiệu trái chiều. Quyết định cuối cùng sẽ phụ thuộc vào lá phiếu đắt giá của Thống đốc Andrew Bailey.

Bối cảnh này diễn ra khi nền kinh tế Anh thể hiện những dấu hiệu mâu thuẫn rõ rệt. Một mặt, lạm phát CPI tháng 10 ở mức 3.6% vẫn cao hơn đáng kể so với mục tiêu 2% và còn tiềm ẩn sức ép từ lạm phát dịch vụ. Mặt khác, tăng trưởng GDP bất ngờ sụt giảm 0.1% trong tháng 10, đe dọa triển vọng tăng trưởng cả quý IV/2025. Sự giằng co giữa kiểm soát giá cả và hỗ trợ tăng trưởng đã tạo nên một bức tranh chính sách vô cùng phức tạp cho các thành viên MPC.

Sự chia rẽ lịch sử và lá phiếu quyết định của Thống đốc

Ủy ban MPC 9 thành viên hiện đang bị phân cực một cách hiếm thấy. Theo phân tích chi tiết từ các báo cáo của ING, Reuters và Bloomberg, Ủy ban chia thành ba phe rõ rệt. Bốn thành viên có tư tưởng “dovish” kiên định thúc đẩy cắt giảm lãi suất nhanh hơn, dựa trên bằng chứng về thị trường lao động đang suy yếu và tốc độ tăng lương chậm lại đáng kể. Đối lập hoàn toàn, bốn thành viên “hawkish” lo ngại sâu sắc về tính dai dẳng của lạm phát, đặc biệt là ở lĩnh vực thực phẩm và dịch vụ, cùng với những ràng buộc liên tục từ phía cung.

Ở vị trí trung tâm của cuộc đối đầu này là Thống đốc Andrew Bailey. Ông chính là nhân tố then chốt nắm giữ lá phiếu quyết định có thể nghiêng về bất kỳ phía nào. Trong biên bản cuộc họp tháng 11, chính ông đã bày tỏ rằng bản thân “có nhiều thiện cảm hơn với phe thiên hạ”. Tuyên bố này được các nhà quan sát diễn giải như một tín hiệu cho thấy ông đã sẵn sàng ủng hộ cắt giảm, nhưng chỉ chờ đợi thêm bằng chứng xác thực về xu hướng giảm của lạm phát.

Với dữ liệu lạm phát và việc làm những tuần gần đây về cơ bản đi đúng hoặc thấp hơn một chút so với dự báo của BoE, giới phân tích từ ING đến Oxford Economics đều nghiêng về kịch bản Thống đốc Bailey sẽ bỏ phiếu ủng hộ nới lỏng, tạo nên một tỷ lệ bỏ phiếu sít sao 5-4.

Dữ liệu kinh tế yếu và ngân sách “kích thích nhẹ”

Lập luận ủng hộ cắt giảm được củng cố bởi một loạt chỉ số kinh tế đáng lo ngại. Bên cạnh sự sụt giảm của GDP tháng 10, thị trường lao động đang cho thấy rõ sự nguội lạnh. Tỷ lệ thất nghiệp dự kiến tăng lên 5.1% trong báo cáo ngày 16/12, trong khi tốc độ tăng trưởng tiền lương khu vực tư nhân, tính theo năm hóa trên cơ sở 3 tháng, đã giảm mạnh xuống chỉ còn 2.4%. Các cuộc khảo sát về hoạt động tuyển dụng cũng duy trì ở mức yếu, phác họa một bức tranh ảm đạm về sức khỏe nền kinh tế.

Yếu tố đáng chú ý khác là tác động từ Ngân sách Mùa Thu (Autumn Budget) của chính phủ.

Phân tích từ Financial Times và ING chỉ ra rằng, mặc dù có một số biện pháp như cắt giảm hóa đơn năng lượng và đóng băng giá vé tàu có thể giúp giảm lạm phát tiêu đề (headline inflation) vài phần mười điểm phần trăm trong năm 2026, về tổng thể, gói ngân sách này lại tạo ra một “kích thích nhẹ” (small net stimulus). Lý do là bởi, dù về dài hạn các biện pháp thuế mới sẽ tăng thu ngân sách 26 tỷ bảng/năm, nhưng trong năm tài chính 2026, mức tăng thu thực tế từ các biện pháp này dự kiến chỉ dưới 1 tỷ bảng. Theo ING, một chính sách tài khóa thắt chặt rõ rệt hơn mới có thể thực sự tạo đà mạnh mẽ cho việc nới lỏng chính sách tiền tệ.

Chu kỳ nới lỏng ngắn và điểm dừng bí ẩn

Nếu đợt cắt giảm vào tháng 12 diễn ra, câu hỏi lớn tiếp theo là BoE sẽ đi bao xa? Ở đây tồn tại hai luồng quan điểm chính.

Một bên lạc quan hơn, do ING đại diện, dự báo rằng BoE sẽ tiếp tục cắt giảm thêm hai lần nữa vào tháng 2 và tháng 4/2026, đưa lãi suất chính sách xuống mức 3.25%. Cơ sở cho dự báo này là việc lạm phát tiêu đề được kỳ vọng sẽ tiếp tục giảm xuống vùng 2.3-2.4% vào khoảng tháng 5/2026, nhờ đà giảm tốc của tiền lương và giá thuê nhà, cùng với triển vọng lạm phát thực phẩm sẽ hạ nhiệt từ đầu năm mới.

Tuy nhiên, một góc nhìn thận trọng hơn, được Bloomberg và nhiều nhà phân tích thị trường ủng hộ, lại cho rằng đây có thể là khởi đầu của một “chu kỳ nới lỏng ngắn”. Họ lập luận rằng mức lãi suất mục tiêu 3.75% thậm chí chỉ còn cách “mức lãi suất trung lập” - mức không kích thích cũng không kìm hãm lạm phát - khoảng một đến hai lần cắt giảm.

Thống đốc Bailey từng đề cập đến khoảng trung lập trong khoảng 3.3-3.5%, trong khi ước tính chính thức của BoE là 2-4%. Do đó, nhiều dự báo từ phía thị trường, như từ IG và Reuters, chỉ kỳ vọng thêm 1 đến 2 lần cắt giảm nữa trong cả năm 2026, với điểm dừng cuối cùng có thể ở quanh mức 3.25% đến 3.4%.

Sự bất định này càng được nhấn mạnh bởi chính sự chia rẽ trong MPC; chỉ cần một hoặc hai thành viên thay đổi quan điểm dựa trên dữ liệu mới là có thể làm chậm hoặc thay đổi hoàn toàn lộ trình này.

Một bước đi thận trọng trong bối cảnh bất ổn

Quyết định dự kiến vào ngày 18/12 của BoE, vì vậy, không đơn thuần là một động thái kỹ thuật theo kỳ vọng thị trường. Nó là kết quả của một sự cân bằng tinh tế giữa áp lực hỗ trợ tăng trưởng đang suy yếu và nhiệm vụ kiềm chế lạm phát chưa dứt điểm, diễn ra trong bối cảnh nội bộ có sự bất đồng sâu sắc.

Dù kết quả có thế nào, thông điệp từ cuộc họp này, đặc biệt là giọng điệu từ Thống đốc Bailey và những chỉ dẫn về tương lai (forward guidance), sẽ có ý nghĩa then chốt. Chúng sẽ thiết lập kỳ vọng cho cả năm 2026, tác động đến đồng Bảng Anh (GBP), thị trường trái phiếu, và quan trọng hơn là niềm tin của người tiêu dùng và doanh nghiệp.

Trong một môi trường mà mỗi bước đi đều cần được cân nhắc kỹ lưỡng, BoE dường như đang chuẩn bị cho một hành trình nới lỏng thận trọng, có kiểm soát và phụ thuộc chặt chẽ vào dữ liệu, thay vì một chu kỳ cắt giảm mạnh tay và dài hạn.